AIS-data (Automatic Identification System) bevatten scheeps- en trajectinformatie welke door de schepen door middel van VHF-communicatie verstuurd worden onder de vorm van gestandaardiseerde binaire boodschappen. De AIS-boodschappen verstuurd op de Westerschelde en de Noordzee worden gelogd door de Schelde Radar Keten (SRK). Meer dan 10 basisstations verspreid over het werkingsgebied capteren de AIS-boodschappen welke verzameld worden in een centrale server. De AIS-log bestanden bedragen 0.5 gigabyte per dag.
AIS-gegevens zijn een interessante databron voor de analyse van operationeel scheepvaartverkeer of voor het afspelen van speciefieke manoeuvres. De grote volumes aan data daarentegen zijn vaak een ware uitdaging. In 2013 en 2014 heeft het Waterbouwkundig Laboratorium een tool ontwikkeld waarmee AIS-informatie op een flexibele en doeltreffende manier geanalyseerd kan worden. Traject informatie werd gestructureerd op basis
van passeertijden langsheen vooraf gedefinieerde vaarwegsecties, waardoor de AIS-gegevens gefilterd konden worden op een veelheid aan parameters zoals: scheepskarakteristieken (afmetingen, type) of trajectkarakteristieken (vertrek, bestemming, op of afvaart, scheepsdiepgang, tijd). Voor weergave werd een kml-export voorzien, welke geopend kan worden in Google EarthTM of andere GIS-toepassingen.
In opdracht van de Gemeenschappelijke Nautische Autoriteit (GNA) hebben WL en Universiteit Gent, afdeling Maritieme Techniek, de operationele gehanteerde vaarsnelheden door verschillende scheepsklasses en bestemmingen geanalyseerd. Hiervoor werden voor de periode 2012-2013 gegevens zoals scheepsafmetingen, diepgang en scheepstype bekomen uit de IVS-databank (Informatie Verstrekkend Systeem) en gecombineerd met trajectgegevens op basis van AIS. De geanalyseerde AIS-data had een totale bestandsgrootte gelijk aan 382 GB. Om de rekentijden te reduceren werd de analyse beperkt tot schepen met lengte groter dan 200 m en breedte grotere dan 30 m. De studie toonde voor trajecten van en naar Vlissingen en Antwerpen de invloed van scheepstype, diepgang, stroomconditie en operationele beperkingen op de gehanteerde vaarsnelheden.
Ook voor andere projecten werd sinds 2014 de AIS-tool toegepast. Een eerste voorbeeld is de analyse van het scheepvaartverkeer (passeerafstanden en vaarsnelheden) langsheen een golvenmeter uitgezet in de Westerschelde; met als oogmerk het relateren van golven aan scheepsbewegingen. Een ander voorbeeld betreft een afspeelfunctie van vaartrajecten tussen twee vaarwegsecties in de haven van Zeebrugge om realistische manoeuvreersnelheden te bekomen voor een selectie aan schepen.
